۱۳۹۳/۱۱/۰۷

کۆبانێ سڵاوتان ناستێنێتەوە جەنابی سەرۆک وەزیر!


نوورجان بایسال - تێ‌٢٤
لە تورکییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی

 
جەنابی سەرۆک وەزیر!
لە نیشتیمانم، لە ئامەدەوە، سڵاوتان بۆ کۆبانی نارد. ئەوەی ڕاستی بێ ئێمەی کورد نەمانزانی سڵاوەکەتان بۆ کێیە.
هەندێکمان پێمان وایە ڕەنگە ئەو سڵاوەی ئاڕاستەی کۆبانێتان کرد، ڕووی لە برایانمان یەپەگە بێ کە لەوێ دژ بە داعش دەجەنگن. دەستەیەکیشمان هێشتا پێداگرین لەسەر ئەوەی کە ئەم سڵاوە بۆ قارەمانەکانی ئێمە نەبووە، بەڵکوو بە دڕندەکانی داعش بووە.
ئەگەر سڵاوەکەتان بۆ شەڕڤانە کوردەکانە کە لە کۆبانێ دژ بە داعش داکۆکی لە نیشتیمان، خاک و نامووس دەکەن، باش بزانن زۆر درەنگ بووە جەنابی سەرۆک وەزیر!
دەزانن بە هۆی ئەوەی ڕێگەتان نەدا لە خاکی ئێوەوە یارمەتییەکان بگەن، چیها ڕۆڵەمان لەدەست دا؟
ناکا ئاگادار نەبن سەربازەکانتان لەسەر سنووری کۆبانێ چەند کەسیان پێکا؟
کوردەکان، ڕووبارەکانیان تێپەڕاند، تێلەکانی سنووریان پچڕاند، هەموو ڕێگەیەکیان بۆ بەزاندنی سنوور تاقی کردەوە و بە هانای برایانیان لە کۆبانێوە چوون.
ئاخۆ تورکیا نەیدەتوانی ئەو پشتییوانییەیان لێ بکا، جەنابی سەرۆک وەزیر؟
ئارین میرکان، نەجات ئاغرنسلی، قەدەر ئۆرتاکایا، دیار باگۆک… و دەیان ناوی گەنجی تر. ئاخۆ ئەم ناوانە هیچ شتێکتان بیر ناهێننەوە جەنابی سەرۆک وەزیر؟
ئیزنم بدەن باسی بکەم: ئەوانە تەنیا ناوی چەند گەنجێکن لە جەنگی دژ بە داعش لە کۆبانی کوژراون، لە لایەن سەربازەکانتان لەسەر سنوور پێکراون لەبەر ئەوەی پشتیوانییان لە کۆبانێ کردووە.
مەرگی ئەو گەنجانەش دڵی بەردینی ئێوەی نەرم نەکردەوە. هێزە ئەمنییەکانتان هەڵیانکوتایە سەر خێمەکانی پرسە و تەرمی ئەو کەسانەی لە کۆبانێ کوژرابوون.
چەند ڕۆڵەمان کوژرا؟ دەزانن ڕۆژانە چەند تەرم گەڕانەوە بۆ نیشتیمانەکەم؟
هێندە زۆرە ناژمێردرێ. هێندە زۆرە، هێندە زۆر کە…
بە قەد شکۆفەی گوڵەکانی بەهار، بە قەد مەلەکانی ئاسمان شەهیدمان هەیە جەنابی سەرۆک وەزیر!
کۆبانێ تەنیا یەک دوو کیلۆمەتر لە ئێوە دوورە. هەموو شتێک لە پێش چاوی دەوڵەتە تورکە زەبەلاحەکەتان ڕووی دا. پشتیوانیتان لە دڕندەکانی داعش و تیمارکردنیان لە نەخۆشخانەکانتان، سەدان هەزار مرۆڤی لە نیشتیمان، ماڵ و خۆشەویستەکەی دابڕی. هەزاران کەسی بە کوشت دا.
ڕۆڵەکانمان، بە هۆی ئەوەی تورکیا سەرەتا یارمەتی نەدا، بێ چەک مانەوە، برسی مانەوە، لە دەرێ مانەوە. هەموو شتێک ئەوەندە نزیک ڕووی دا کە بە دووربینێک دەمانبینی. دووکەڵەکانی کۆبانێ، دڵەکانی سوورووچی هەپروون بە هەپروون کرد. کە لە کۆبانێ تۆپێک دەتەقییەوە، ئێمە بێدەنگی دەیکوشتین.
تورکیا ئەوەندە نزیک و ئەوەندە دوورە لە کۆبانێ.
سەرۆک کۆمارەکەتان چی گوت، بە بیرتان دێ؟
ئیزنم بدەن بیرتان بێنمەوە جەنابی سەرۆک وەزیر:
سەرۆک کۆمارەکەتان ڕۆژی ٧ی ئۆکتۆبری ٢٠١٤، لە کاتێکدا بزەیەک لەسەر ڕووخساری بوو، گوتی "کۆبانێ لەسەر لێواری کەوتنە". ئاگری بردە نێو سەرجەم ماڵەکانی کوردستانەوە. پاشان ئەولاوەتر چوو. ڕۆڵە پارێزەرەکانی نیشتیمان و خاک و نامووسمانی لەگەڵ دڕندەکانی داعش کردە یەک و گوتی: "هەردووکیان ڕێکخراوی تیرۆریستین."
لە کاتی نووسینی ئەم وتارەدا، هەواڵی پاک کردنەوەی کۆبانێ لە داعش گەیشت.
ویستم وتارەکە بگۆڕم، بەڵام پاشگەز بوومەوە جەنابی سەرۆک وەزیر!
ئەو گەنج و مناڵانەی ئێوە یارمەتیتان نەدان، بە نرخی گیان، کۆبانێیان ڕزگار کرد.
شەڕڤانە قارەمانەکانی کۆبانێ، ڕۆڵە عەگیدەکانی کوردستان دژ بە زاڵمان مێژوویان نووسیەوە!
مێژوو، فەرامۆشیان ناکا! بەڵام هاوکات ئەو کەسانەش فەرامۆش ناکا کە پشتیوانیان لە زاڵمان کرد جەنابی سەرۆک وەزیر!
ئەو ژن و پیاوە قارەمان و بە ورانە، نە تانکیان هەبوو، نە چەکی قورس، بەڵام بوێری، بڕوا و دڵێکی گەورەیان هەبوو.
کۆبانێ لە سایەی ئەم ئیرادەوە نەڕووخا…
هی وا هەبوو قاچی نەبوو، هی وا هەبوو دەستی نەبوو، بەڵام بڕوای بە سەرکەوتن هەبوو.
بەرامبەر بەو ڕۆڵە قارەمانانەی حیماسەی کۆبانیان تۆمار کرد، هەموومان بە ڕێزەوە کڕنۆش دەبەین جەنابی سەرۆک وەزیر!
بەڵام ئاممان، ئێوە سڵاو مەنێرن، ئیتر زۆر درەنگ بووە!
کۆبانێ سڵاوتان ناستێنێتەوە جەنابی سەرۆک وەزیر!

۱۳۹۳/۱۰/۲۷

هۆ وان مینوت‌چییەکان* لە جیزرەش مناڵان دەکوژرێن!



حەسەن جەماڵ - T24
لە تورکییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی

هۆ وان-مینوت‌چییەکان!
هەر لە غەززە مناڵان ناکوژرێن، لە جیزرەش دەکوژرێن. 
ناکا ئاگاتان لێ نەبێ! 
ئەخە متەقتان لێوە نایە…
بەڵێ، لە غەززە مناڵانی فەلەستینی دەکوژرێن.
بەرپرسیاری ئەم مردنانە کە لە ناخەوە برینداری کردووین، هەڵبەت دەوڵەتی ئیسرائیلە.
باشە ئەی جیزرە چێ؟..
ئەوانەی لە جیزرە دەکوژرێن، مناڵانی کوردن.
مناڵانی ئێمەن…
ئەی بۆ دەنگتان لێوە نایە؟
جەرگتان ناسووتێ؟
ناختان ناهەژێنێ؟
ئاخۆ بەرپرسیاری مردنەکانی جیزرە دەوڵەتی تورک نییە؟
دەسەڵاتی وان-مینوت‌چییەکان نییە؟
کە مەسەلە بوو بە ئیسرائیل و نەتانیاهوو، زەوی و ئاسمان وێک بێنە، کە بوو بە جیزرەش متەقت لێوە نەیە!
حەیف و مخابن.

بکوژانی جیزرە لە کوێن؟
لەم یەک هەفتە، دە ڕۆژەی دواییدا، چەندین کەس لە جیزرە گیانیان لەدەست داوە:
نیهات کازانخان، ١٢ ساڵ
ئومێد کورت، ١٤ ساڵ
بارش دالمش، ١٥ ساڵ
ئیبراهیم ئاراس، ١٥ ساڵ
مووسا ئازما، ١٦ ساڵ
یاسین ئۆزەر، ١٩ ساڵ
بکوژان لە کوێن؟..
گەلۆ لە باشووری ڕۆژهەڵات [باکووری کوردستان. و] سەردەمی رووداوە بکەرە نادیارەکانی ساڵانی نەوەدەکان خەریکە بگەڕێتەوە؟
یان تاوانەکانی جیزرەش وەک ڕۆبۆسکی پەردەپۆش دەکرێن؟
بکوژی ڕۆبۆسکیش دەوڵەت بوو. 
فڕۆکە جەنگییەکانی دەوڵەتی تورک، بێ ئەوەی گوێیان بە مناڵ و کەم تەمەن ببزوێ، ٣٤ کوردی بێ‌گوناهیان کوشت. 
دەسەڵاتی وان-مینوت‌چی، سەرپۆشی لەسەر ئەم کۆمەڵکوژییە سامناکەی ڕۆبۆسکی دانا کە بە دەستی دەوڵەت ئەنجام درابوو و بکوژانی پاراست. 
چما؟
هەمدیس ئەو ئەقڵیەتە باوە لە گۆڕێیە کە دەڵێ ئەگەر باس هاتە سەر نیشتمان، شتەکانی تر هەموویان لاوەکین؟
ئەگەر وابێ چ جیاوازییەکتان لەگەڵ بەعسییەکان و سەددامەکاندا هەیە؟
ئەوانیش بە هەمان مێشک، لە هەڵەبجە زارۆ و مناڵانی کوردیان بە بۆردومانی گازەکان کوشت.
هۆ وان-مینوت‌چییەکان!
دیسان دەپرسمەوە:
گەلۆ مناڵانی کوردی جیزرە، ناخی ئێوە ناهەژێنێ؟ 
بۆچی لە پێناو جیزرەشدا، وەک غەززە، ئەرز و ئاسمان وێک ناهێنن.
بەڕاستی حەیف و مخابن.

*٢٩ی ژانوییەی ٢٠٠٩، لە پانێلی هاوبەشی رەجەب تەیب ئەردۆغان، بان کی مۆن سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و پێرێزی سەرۆک کۆماری ئیسرائیل لە داڤۆس بشێوی دروست بوو. ئەردۆغان، پێی وابوو لەچاو پێرێز کەمتر دەرفەتی قسەکردنی پێ دەدرێ، بۆیە کاتێک داڤید ئیگناتیوسی بەڕێوەبەر هەوڵی دا قسەکانی ببڕێ، بە ئینگلیزی چەند جار گوتی 'وان مینوت' و لە هۆڵەکە ڕۆیشتە دەرێ.

۱۳۹۳/۱۰/۲۲

ڕەنگدانەوەی هاوخەمیی کوردەکان بۆ شارلی ئێبدۆ لە میدیای فەڕەنسی زماندا


سەلاحەدین بایەزیدی 

هاوخەمی دەربڕین و بەشداریی کوردەکان لە ڕێپێوانەکانی مەحکووم کردنی هێرش بۆ سەر هەفتەنامەی شارلی ئێبدۆ لە میدیا فەڕەنسی زمانەکاندا ڕەنگی دایەوە. 

ڕۆژنامەی "ڤان مینوت" کە ڕۆژنامەیەکی ڕۆژانەی گشتییە و بە خۆڕایی لە سەرانسەری فەڕەنسا بڵاو دەبێتەوە، لە ڕاپۆرتێکیدا لێدوانی سەرۆکی کۆنسەی دیموکراتیکی کورد لەو وڵاتەی بڵاو کردۆتەوە کە ئێوارەی چوارشەممەی ڕابردوو (٧ی ژانوییە) لە پاریس لەگەڵ ژمارەیەک لە کوردانی دانیشتووی پاریس مۆمیان بۆ قوربانییانی هێرشەکە داگیرساند. 

ئولکەر، ٦٠ ساڵانە، سەرۆکی کۆنسەی دیموکراتیکی کورد لە فەڕەنسا بە ڕۆژنامەکەی گوتووە: "بۆ ئێمەی کورد زۆر گرنگە لێرە بین. ئێمە ئەمشەو دڵمان بریندارە."

ڕۆژنامەی "ئووێست فڕانس" لە پڕفرۆشترین ڕۆژنامەکانی ڕٶژئاوای فەڕەنسا، بەیاننامەی هاوخەمیی ناوەندی کولتووری کورد لە "نانت"ی بڵاو کردۆتەوە. 

ناوەندی کولتووری نانت لە بەیاننامەکەیدا وێڕای مەحکووم کردنی ڕووداوەکانی پاریس و دەربڕینی پەژارە لەگەڵ بنەماڵەی قوربانیان، ڕایگەیاندووە چالاکانە بەشداری ڕێپێوانی هێمنانەی ڕۆژی شەممە (١١ی ژانوییە) دەبێ.

"ناوەندی کولتووری کورد پێداگرانە ڕادەگەیەنێ بناژۆخوازی لەم جیهانەدا جێگەی نابێتەوە. ئێمە پشتیوانیی لە سەرجەم ئەو دەسپێشخەرییانە دەکەین کە لەم پێناوەدا دەکەونە گەڕ." ناوەندەکە لە بەشێکی دیکەی پەیامەکەیدا وای نووسیوە.

ڕۆژنامەی تریبون دۆ ژنێڤ یەکێک لە ڕۆژنامە گرنگەکانی سوییس ڕۆماند و چاپی ژنێڤ، لە ڕاپۆرتێکیدا لە ژێر سەردێڕی "تسۆنامییەک بۆ ڕاماڵینی دوژمنانی ئازادی"، سەرنج بۆ سەر بەشداری چالاکانەی کوردەکان لە تسۆنامی ڕۆژی یەکشەممەی (١٢ی ژانوییە) پاریس رادەکێشێ و دەنووسێ:

دەستەیەکی قەرەباڵغ لە کوردەکانی سەر بە پەکەکە لە مەیدانی کۆماری، بەرەو بلواری ڤۆلتێر ئاپۆرایان بەستبوو. ئەوان ئاڵا، پۆرترەی عەبدوڵا ئۆجەلانی سەرکردەیان و ئەو پانکاردانەیان بەرز کردبۆوە کە لەسەری نووسرابوو ''من شارلیم. من کوردم". پانکاردەکانی دی، ئاماژەی بە حزووری ئەوان دەکرد: ئەوان وتارێکی شاربیان - سەرنووسەری شارلی ئێبدۆ کە ڕۆژی چوارشەممە تیرۆر کرا - هەڵێنابوو کە تیایدا نووسیبووی لە بەرامبەر دەوڵەتی ئیسلامی، کوردەکان هەموومان دەپارێزن.

زیاتر بخوێنەوە >> "کوردەکان هەموومان دەپارێزن"

ڕۆژنامەی "لا ڤوا دوو نۆر" کە لە باکووری فەڕەنسا چاپ و بڵاو دەبێتەوە، لە ڕاپۆرتێکیدا تیشکی خستۆتە سەر بەشداریی موسڵمانەکان لە ڕێپێوانە گەورەکەی پاریسدا. بە پێی ڕاپۆرتی ڕۆژنامەکە لەسەر هەندێک لافیتە نووسرابوو "من شارلیم. من کوردم"، "بکوژانی ئێرە و هی کۆبانێ هەر یەک بکوژن."

ڕۆژنامەی "لۆمۆند" بەشداری چەند بنەماڵەی موسڵمان و لەوانە ژنێکی کورد و دوو مناڵەکەی کردۆتە مژاری ڕاپۆرتێک. پەریخان تات کە خەڵکی تورکیایە بەڵام کوردستانییە، لەگەڵ ئوزگور (١١ ساڵانە) و ڕۆزا (٩ ساڵانە) بەشداری خۆپیشاندانەکە بوون. پەریخان نزیکەی بیست ساڵە لە فەڕەنسا دەژی. لە فەڕەنسا خوێندوویەتی و ئیشی کردووە. هەر سێکیان ئێستا فەڕەنسین. موسڵمانن، "بەڵام بە کردەوە نا". پەریخان تات "دژی هۆڤێتییە". بە فەڕەنسییەکی دەست و پێ شکاو دەڵێ: "هۆڤێتی لە هەموو شوێنێ هەیە. ئەوان ئایین بۆ ئەنجامدانی کارەسات بەکار دێنن. ژنە ڕۆژنامەنووسێک لە تورکیا کوژرا. کوردەکان لە عێراق و سووریا بە دەستی تیرۆریستەکان دەکوژرێن. هەمان ئایدیا و هەمان بیرۆکە." ئەو نیگەرانی چوونی فەڕەنسییەکانە بۆ نێو دەوڵەتی ئیسلامی و دەڵێ "با فەڕەنسا ڕێگە نەدا تیرۆریستەکان بگەڕێنەوە، چونکە ئەوان زۆر مەترسیدارن." 

پەریخان هەروەها لەوە دەترسێ موسڵمانەکان لە فەڕەنسا دەربکرێن "لە لایەن هەندێک کەسەوە کە باش ئیسلام ناس ناکەن. پێیان وایە ئیسلام هەر ئەمەیە."

"من کاریکاتۆرەکانی شارلی ئێبدۆم بینی. هیچ نەیحەپەساندم. ئەمە ئازادی ڕۆژنامەگەرییە. بۆمان هەیە لەگەڵ بۆچوونی ئەوان نەبین، بەڵام مافی ئەوەمان نییە بیانکوژین." ئوزگور کە هەندێک لە پرسیارەکان بۆ دایکی وەردەگێڕێ، پێی وایە ڕۆژنامەنووسانی شارلی ئێبدۆ "زۆر بەورە بوون. ئەوان داکۆکییان لە بۆچوونی خۆیان کرد. ئەوان لە تیرۆریستەکان نەترسان."

ڕۆژنامەی ''نۆڤێل ئۆبسێرڤاتۆر" باس لە بنەماڵەیەکی کورد دەکا کە لە "رۆمۆرانتەن"ەوە هاتوون بۆ ئەوەی بەشداری ڕێپێوانەکەی پاریس بن. ئەوان کوردی تورکیان و بە فەڕەنسی قسە دەکەن. دەڵێن: "دژ بە هۆڤێتی و تیرۆریزم خۆپیشاندان دەکەین. ئێمە موسڵمانین، بەڵام لێرەین بۆ ئەوەی بەهاکانی کۆماری فەڕەنسا بپارێزین."
 
ڕۆژنامەی "لۆ بیەن پووبلیک" قسەکانی ئەردالی گواستۆتەوە کە کوردە و ٣٦ ساڵی تەمەنە: "ئێمە موسڵمانین، بەڵام هیچ پەیوەندییەکمان بەو ڕووداوانەوە نییە. فەڕەنسا وڵاتێکی عیلمانی و دیموکراتە، دەرگای بۆ هەموو بیانییەک کراوەیە! ئێمە هاودەنگین."

۱۳۹۳/۱۰/۱۷

"کردها از همه ما دفاع می کنند"



"استفان شارب" سردبیر هفته نامه طنز "شارلی ابدو" و از قربانیان تیراندازی امروز پاریس قبلا مطلبی در حمایت از کردها منتشر کرده بود.

وی امروز چهارشنبه در حمله مسلحانه به دفتر این هفته نامه در پاریس، به همراه ده نفر دیگر کشته شد.

هفته نامه طنز و چپگرای شارلی ابدو پیشتر به خاطر انتشار کاریکاتورهایی از محمد پیامبر مسلمانان و ابوبکر بغدادی رهبر داعش تهدید شده بود.

استفان شارب  پیشتر در بحبوحه تهاجم گروه داعش به کوبانی در حمایت از کردها چنین نوشته بود*:

"من کرد نیستم، یک کلمه هم کردی بلد نیستم و حتی نام یک نویسنده کرد را هم نمی توانم بر زبان بیاورم. من کاملا با فرهنگ کردها بیگانه هستم. اما نه، صبر کنید! گاهی پیش آمده که غذای کردی خورده ام...بگذارید این حرفها را کنار بگذاریم.... امروز من اما کرد هستم. کردی می اندیشم و کردی سخن می گویم. به کردی آواز می خوانم و به کردی فغان سر می دهم. کردهایی که در سوریه محاصره شده اند، کرد نیستند؛ آنها خودِ انسانیت اند که در مقابل تاریکی مقاومت می کنند. آنها از حیات خود دفاع می کنند، از خانواده هایشان و از میهنشان. اما خواهی نخواهی آنها تنها مانع موجود در مقابل پیشرویهای "دولت اسلامی" هستند. آنها از همه ما، نه تنها در برابر اسلامی فاناتیک بلکه در مقابل تبهکاران بسیار درنده نیز، دفاع می کنند.

چگونه می توان به "ائتلافی" که گویا علیه آدمکشها به وجود آمده، اعتماد کرد، آنهم در حالی که بسیاری از اعضای این ائتلاف به بهانه های مختلف منافع  استراتژیک، سیاسی و اقتصادی خود را با آنان تقسیم کرده اند ( و اکنون هم برخی از آنها هنوز بر همان مسیر اند)؟
 امروز تنها ملت کرد است که در مقابل مرگ و "سینیزم" [کلبی مسلکی] قرار گرفته است ."

* متن فوق توسط صلاح الدین بایزیدی از فرانسه به کردی ترجمه شده و "پایگاه خبری و تحلیلی روژ" از روی متن کردی آن را به فارسی برگردانده است.

کوردەکان هەموومان دەپارێزن


سەرنووسەری شارلی ئێبدۆ
لە فەڕەنسییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی

 
من کورد نیم، وشەیەک چییە کوردی نازانم، ناوی نووسەرێکی کوردم بۆ هەڵنادرێ. فەرهەنگی کورد بە تەواوی بۆ من نامۆیە. ئەها، ڕاوەستن! وا بووە خواردنی کوردی بخۆم… با واز لەم قسانە بێنین. ئەمڕۆکە، من کوردم. بە کوردی بیر دەکەمەوە، بە کوردی دەدوێم، بە کوردی گۆڕانی دەچڕم، بە کوردی دەگریم. ئەو کوردانەی لە سووریا گەمارۆ دراون، کورد نین، مرۆڤایەتین لە بەرامبەر شەوەزەنگدا خۆڕاگری دەکەن. ئەوان ژیانی خۆیان دەپارێزن، بنەماڵەکەیان، نیشتیمانەکەیان، بەڵام بیانەوێ و نەیانەوێ، تاکە بەربەستن لەبەرامبەر پێشڕەوییەکانی "دەوڵەتی ئیسلامی". ئەوان هەموومان دەپارێزن، نەک هەر بەرامبەر ئیسلامێکی فاناتیک، بەڵکوو دژ بە چەتەگەلی هەرە هۆڤ. 


چۆن متمانە بە کوالیسیۆن بکرێ کە گۆیا دژ بە سەربڕەکان پێکهاتووە، لە کاتێکدا، بە هۆ و هۆکاری جۆراوجۆر، زۆر لەو ئەندامانە بەرژەوەندییە ستراتژی، سیاسی و ئابوورییەکانیان لەگەڵ ئەواندا دابەش کردووە (ئێستاش هەندێکیان هەروا بەردەوامن)؟ ئەمڕۆکە دژ بە "سینیزم" [سەگ مەسەبی] و مەرگ، تەنیا گەلی کورد هەیە.

۱۳۹۳/۱۰/۱۱

زمانی کوردی بۆ ئەم ڕۆڵە مەرجە!


ڕۆژنامەی ڕادیکاڵ
لە تورکییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی

 
چوار ساڵ لەمەوبەر، 'بولەنت ئینال'ی ئەکتەر گوتبووی: "ناچار دەبین فێری زمانی کوردی بین. چونکە بەشێکی ئەم وڵاتە بە کوردی دەئاخفن." هەق بەو بوو. لە هونەرە پۆپۆلیستەکانی وەک سینەما و ئەڵقە تەلەڤزیۆنییەکاندا، زمانی کوردی گەشە دەستێنێ. زۆربەی ئەکتەران، لەپێناو ڕۆڵەکەشیان بووبێ، فێری زمانی کوردی دەبن.
فیلمی "ستڕانی دایکم" لە دەرهێنانی ئەرۆل مینتاش کە لە فێستیڤالی "پڕتەقاڵی زێڕین" چوار خەڵاتی بردەوە و لە دەرەوەی وڵات بە چەندین خەڵات گەڕایەوە، لەگەڵ خۆی مشت‌ومڕی لەسەر سینەمای کوردی گەشاندەوە. هەندێک ئەم پێناسەیە بە 'جیاخواز' دەزانن و ڕەتی دەکەنەوە، هەندێکیش دەستەواژەی ''سینەمای تورک'' بە نەتەوەپەرستی دەزانن و دژایەتی دەکەن. کەسانێکیش هەن پێیان وایە دەستەواژەی "سینەمای تورکیا"، سەرجەم فەرهەنگ و زمانەکان دەگرێتە خۆ.
وێدەچێ مشت‌ومڕ لەمە زیاتر بخایەنێ. بەڵام ئەوەی راستی بێ، زمانی کوردی ئیتر لە هونەرە پۆپۆلەرەکاندا وەک سینەما و ئەڵقە تەلەڤزیۆنییەکان بەخێرایی پێگەی خۆی قایم دەکا.
خاڵێک کە لەم ڕۆژانەی دواییدا سەرنج ڕادەکێشێ ئەوەیە کە ئەکتەرانی فیلم و ئەڵقە تەلەڤزیۆنییەکان خۆیان فێری زمانی کوردی دەکەن.
بولەنت ئینال-ی ئەکتەر، چوار ساڵ لەمەوپێش ئەم دۆخەی پێش‌بینی کردبوو. ساڵی ٢٠١٠، لە وتوێژێکدا لەگەڵ "تووغبا تەکەرەک" کە لە ڕۆژنامەی "تەڕەف"دا بڵاو بۆوە، زۆر بە ڕاشکاوی، دۆخی ئاماژەپێکراوی هێنایە زمان. ئینال گوتی باوکی زازا و دایکی تورکە، زمانی کوردی نازانێ بەڵام ناچارە فێری بێ. بەم شێوەیە باسی لەو ناچاربوونە کردبوو:
"بیر لەوە ناکەمەوە بەتایبەتی بچمە کۆرسی زمان، بەڵام پێویستە فێری بین. وەک چۆن ئێستا هەمووان ئینگلیزی فێر دەبن، پاش ماوەیەک فێربوونی زمانی کوردیش پێویست دەبێ. چونکە بەشێک لە خەڵکی ئەم وڵاتە زمانی دایکیان کوردییە و ئەگەر ئەوان بە تورکی قسەتان لەگەڵ دەکەن، ئێوەش دەکرێ بە کوردی قسەیان لەگەڵ بکەن."
ئەمەی خوارەوە لیستێکی کورتە لەو ئەکتەرانەی لەم ساڵانەی دواییدا بە هۆی ڕۆڵەکەیانەوە ناچار بوون زمانی کوردی فێر ببن:

دەنیز چاکر
ئەڵقەی "عەشق زمانێکی تایبەتی نییە" کە لە بەرهەمە نوێیەکانی کۆمپانیای ''بۆیووت فیلم"ە و زۆربەی هەرە زۆری ڕووداوەکان لە ناوچەی تاتوانی سەر بە بتلیس ڕوو دەدەن، بەسەرهات و ژیانی پارێزەرێکی کورد دەگێڕێتەوە. چاکر ڕۆڵی پارێزەرێک دەبینێ، مێردەکەی قوربانییەکی ڕووداوگەلی بکەری نادیارە، خۆیشی پاش ئەم بوویەرە بە دۆسیەکانی مافی مرۆڤەوە سەرقاڵ دەبێ. ئێستا ناوبراو دەچێتە کورسی زمانی کوردی. چاکر، لە ئاکاونتەکانی لەسەر تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان پەتیا پەیتا لەمبارەوە زانیاری نوێ بڵاو دەکاتەوە.

ڤیلدان ئاتاسەڤەر
ڤیلدان ئاتاسەڤەریش یەکێکی تر لەو ئەکتەرانەیە کە بەمەبەستی ڕۆڵ بینین لە فیلمی "شەو" خەریکە فێری زمانی کوردی دەبێ. فیلمی شەو لە دەرهێنانی ئەردەن کراڵ و چیرۆکی دڵتەزێنی بنەماڵەیەکی باشووری ڕۆژهەڵات [باکووری کوردستان] دەگێڕێتەوە کە بە زۆرەملێ کۆچیان پێدەکرێ. ئاتاسەڤەر دەڵێ دەمێکە دەیەوێ فێری زمانی کوردی بێ و بە هاوکاری هاوڕێیانی ئێستا بە شێوەیەکی دەست و پێ شکاویش بێ، بە شێوەزاری کورمانجی قسە دەکا.

نەسرین جەوادزادە
فیلمی "ئاگر هەیە" کە لە سەر ڕووداوی ئاگرکەوتنەوەی شاری چایرباغی سەر بە ناوچەی دەریای ڕەش لە ساڵی ٢٠١١ و لە کار کەوتنی ئاگرکوژێنەوەکانی ئەو شارەوانییە و پێشکەش کردنی ئاگرکوژێنەوەیەک لەلایەن شارەوانی شاری مەزنی دیاربەکر دەڕوا، ئەکتەرێکی دیکەی ناچار کردووە فێری زمانی کوردی بێ. نەسرین جەوادزادە کە ئەم دواییانە لە فیلمی "بەرخ" - لە دەرهێنانی کوتلوغ ئاتامان و براوەی شەش خەڵاتی پرتەقاڵی زێڕین -، ڕۆڵی سەرەکی بینبوو، ڕایگەیاندووە بە مەبەستی ڕۆڵ بینین لە فیلمی "ئاگر هەیە"، کوردی فێر دەبێ.

سەدا باکان
سەدا باکانی ئەکتەریش کە ئەستێرەکەی لەگەڵ بەهزاد چـ. درەوشایەوە و بە فیلمی "پشکی برا" سرنجێکی زۆری بۆ لای خۆی ڕاکێشا، لەو کەسانەیە کەم تا کورتێک ناچار بووە فێری کوردی بێ. سەدان باکان لە ئەڵقەی "پارس: نارکۆتیرۆر"، لە دەرهێنانی عوسمان سناف و بەرهەمی ساڵی ٢٠٠٨، ڕۆڵی کچی ماڵباتێکی کورد لە شاری وان دەبێنێ. سەدا ناچار بووە بۆ ئەم ڕۆڵە ماوەیەک بەشداری وانەکانی زمانی کوردی بێ.

جەم کورتئۆغڵو
جەم کورتئۆغڵوش کە پاش سەرکەوتنی بەرچاوی لە سینەما و شانۆ لە چەندین ئەڵقەی تەلەڤزیۆنیدا ڕۆڵی بینیوە، لەو کەسانەیە فێری کوردی بووە. جەم کورتئۆغڵو لەو بەدەگمەن ئەکتەرە تورکانەیە کە لە فیلمی ''مەم و زین'' پاڵپشت بە بەرهەمی وێژەوانی ناسراوی کورد ئەحمەدی خانی، ڕۆڵی بینیوە. ئەو فیلمە ساڵی ٢٠١٢ و لە لایەن تەڕەتە شەوە بەرهەم هێنراوە. کورتئۆغڵو دەڵێ بۆ قسەکردن بە زمانی کوردی زەحمەتییەکی زۆری بینیوە. ناوبراو باسی لەوە کردبوو هەموو ڕۆژێ دیالۆگەکانی لە لاپەڕەیەکدا بە کوردی نووسیوەتەوە و بەردەوام دووپاتی کردونەتەوە.

مەندەرەس سامانجیلار

مەندەرەس سامانجیلار لە سیما بە ئەمەگەکانی سینەمای "یەشیلچام" کە لە هەشتا فیلمدا ڕۆڵی بینیوە، لە ڕیزی ئەو ئەکتەرانە دایە کە بەشداری وانەکانی زمانی کوردی بوون. هەڵبەت جیاواز لەوانی دی، سامانجیلار سەرەڕای ئەوەی خۆی کورد بووە، وشەیەک زمانی کوردی نەزانیوە…
مەندەرەس سامانجیلار کە لە چەندین ئەڵقەی تەلەڤزیۆنیدا ڕۆڵی بینیوە و زۆر درەنگتر هان دراوە فێری زمانی دایکی بێ، لە فیلمی "ئەگەر بمری، دەتکوژم"ی دەرهێنەری کورد هونەر سەلیمدا ڕۆڵی بینیوە کە لە فەڕەنسا بەرهەم هاتووە. سامانجیلار لەو فیلمەدا تەنیا ئەکتەرێک بووە کە تورکی زانیوە، لەپێناو فێربوونی زمانی کوردی شەو و ڕۆژ دەرسی خوێندووە. سامانجیلار گوتبووی: "زمانی دایکم کوردییە، بەڵام لەو کوردانەم نازانم بە زمانی کوردی قسە بکەم. دەرهێنەر هەموو دیالۆگەکانی تۆمار کردبوو و منیش بۆ ماوەی دوو مانگ لە ڕێی ئایپۆدەکەمەوە لە بەرم کردن."