ڕۆژنامەی لۆتۆن
وەرگێڕ لە فەرەنسییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی
نوێنەرانی کوردی عێراق لەگەڵ ئەوەدا نەبوون ماوەی سەرۆکایەتی مەسعوود بارزانی درێژ بکرێتەوە، بەڵام ڕۆژئاوا کە تەواو بە هێرشەکەی سەر موسڵەوە سەرقاڵە، وا دەنوێنێ لەمە بێئاگایە.
ژماردنی پێچەوانەوە دەستی پێکردووە. هێزەکانی سوپای عێراق، هێزەکانی ڕۆژئاوا و پێشمەرگە خۆیان بۆ هێرشی موسڵ، دووهەم شاری گەورەی عێراق ئامادە کردووە کە لە ساڵی ٢٠١٤ەوە لە ژێر چنگی ڕێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) دایە. ڕەنگە ئیتر لەمەودوا مەسەلەی ئەمڕۆ و سبەی بێ: ژمارەیەکی زۆر بەرپرس ڕۆژی ١٩ی ئۆکتۆبریان بۆ هێرشەکە دەستنیشان کردبوو.
نیشانەیەک وەک زۆر نیشانەی تر: ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا پەسندی کردووە ٦٠٠ کەسی زیاتر ڕەوانەی شەڕەکە بکات. ئەمریکییەکان (ئێستا زیاتر لە ٤٠٠ سەربازیان لە مەیدانەکە هەیە)، هەروەها بریتانیاییەکان، فەرەنسییەکان و ئاڵمانەکان، کەم و زۆر بە ڕاشکاوی، بە شێوەیەکی چالاک پشتیوانی خۆیان بۆ کوردەکانی عێراق دەربڕیوە کە ڕۆڵێکی سەرەکیی دەبینن لە گرتنەوەی ئەم شارەی بۆتە مەتەرێزی ٤٠٠٠ شەڕکەرێکی داعش لە نێو جەرگەی جەماوەرێکی سڤیلی زیاتر لە یەک میلیۆن کەسدا.
سەرۆکی هەرێمی کوردەکانی عێراق، مەسعوود بارزانی، لەم پێناوەدا هەموو هەوڵێک دەدا. ماوەیەکی کورت لەمەوپێش لە پاریس لە لایەن سەرۆک کۆمار فرانسوا ئۆلاندەوە پێشوازی لێکرا؛ لە کردەوەدا هەموو ڕۆژێ پەیوەندیی لەگەڵ ئەمریکییەکان (و بە تایبەتیش جێگری سەرۆک کۆمار جۆ بایدن) هەیە. جگە لەمەش: ڕۆژی پێنجشەممە، سەردانی بەغدا دەکا، لە کاتێکدا پەیوەندییەکانی نێوان دەوڵەتی عێراق و هەرێمی کوردستان لەوپەڕی خراپی دان. بەغدا ماوەی دوو ساڵە لە داهاتی فیدڕاڵ بودجەی هەرێمی نەداوە لە کاتێکدا بە تیۆری دەبێ ئەم بودجەیە بە هەولێری پایتەختی کورد بدا.
گەلۆ مەسعوود بارزانی، قارەمانی ڕووخانی بەرنامە بۆ داڕێژراوی دوایین قەڵای جیهادیستەکانە لە عێراق؟ بەڵام یوسف محەممەد سادق، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان کە بە سەردانێک لە "بێرن"ە، دەڵێ: "بارزانی چیتر سەرۆکی یاسایی ئێمە نییە. چیتر نوێنەرایەتی ئێمە ناکا."
مەسعوود بارزانی کە لە ٢٠١٣ەوە دوو خوولی سەرۆکایەتی تەواو کردووە، توانی لە پەرلەمان ماوەی سەرۆکایەتییەکەی بۆ ماوەی دوو ساڵ بە شێوەیەکی "ئاوارتە" درێژ بکاتەوە. پار، ئەو داخوازییەی هەمدیس نوێ کردەوە. کەچی لە لایەن زۆرینەی پەرلەمانەوە ڕەت کرایەوە. لە لایەکی ترەوە، سەرۆک لە ئۆکتۆبری ڕابردووە لە بەردەم کۆبوونەوەی پەرلەمان بۆتە ئاستەنگ. "هەوڵم دا بچمە هەولێر. لێ لە بازگەیەک لە لایەن کۆمەڵێک پیاوی چەکدار بەربەست کرام. بە هەمان ئەو چەکانەی ڕۆژئاوا ناردبوونی تاکوو شەڕی داعشیان پێ بکرێ"، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان بە بزەوە وا دەڵێ. ئا بەمجۆرە نزیکەی ساڵێکە سەرۆکی پەرلەمان ناتوانێ پێ بنێتە پایتەختی کوردستانەوە.
یوسف سادق دەڵێ لە ناخی دڵەوە ئاواتەخوازە پێشمەرگە بۆ هەتاهەتایە بەسەر جیهادییەکاندا سەرکەوێ. بەڵام لە بێرن، هەروەک ژنێڤ، لەو شوێنەی چاوی بە بەرپرسانی نەتەوەیەکگرتووەکان کەوت، ناوبراو جەختی لەسەر مەترسییەکانی چاونوقاندن لە حاند ئاریشەی ملهوڕانەی رژیمێکی دۆست بە بیانووی بەرەنگاربوونەوەی دوژمنێکی هاوبەش کردەوە. بە کورتی دەڵێ: "ئێمە سوپاسگوزاری کۆمەڵگەی نێونەتەوەیین بۆ یارمەتییەکانیان. بەڵام ناکرێ کوردەکان تەنیا وەک قوربانی بەکار بێن. کوردەکان بەس سەرباز نین، بەڵکوو ئەوانیش مرۆڤن و کۆمەڵێک ئارمانجی تریان هەیە."
سەرۆکی (پێشوو) مەسعوود بارزانی، پۆستی سەرۆک وەزیرانی داوە بە برازاکەی. یەکێک لە کوڕەکانی بەرپرسی هێزی سەربازییە. یەکێکی تریان ڕاوێژکارێکی سەرەکی خۆیەتی. سەرۆکی پەرلەمان دەڵێ: "سەرجەم پۆستەکان بەسەر بنەماڵەکەی و خزمەکانیدا دابەش کراون." یوسف سادق لەم ڕووەوە پێی وایە: هەروەها هۆزی بارزانی سەرمایەکی زۆریان ڕفاندووە، پارەیەکی زۆریان لە خەزانەی دەوڵەت "حەپەلووش" کردووە کە حاڵی حازر لە سویسرایە.
ناوچەکە خاوەنی یەکێک لە گرنگترین سەرچاوەکانی نەوت و گازە لە جیهاندا. بەڵام لە ڕووی ئابوورییەوە تەواو تێک شکاوە. یوسف سادق ئاماژە بەوە دەکا: "ئەمە پرسێکی سەرەکییە. لە بەرامبەر گشت ئەو مەترسییانەی لە ناوچەکە هەن، ڕۆژئاوا دەبێ پشت بە شەریکێکی کوردی تەندروست و دیموکرات ببەستێ. ئەمە تاقە ڕێگەی درێژخایەنە بۆ نانەوەی بەربەست بەرامبەر بە توندئاژۆیی."
مەسعوود بارزانی لە بەغدا، لە چاوپێکەوتنەکەیدا لەگەڵ حەیدەر عیبادی سەرۆک وەزیرانی عێراق، پەیتا پەیتا باسی "پاش موسڵ"ی کرد، بەتایبەت خواستی هاوپیشەکەی دڵنیا بکاتەوە کوردەکان لەو هێرشەی دادێ هەوڵ نادەن خاکی حوکمڕانیان بەرفراونتر بکەنەوە. بە پێچەوانەوە، لەمەڕ ئەگەری گواستنەوەی دەسەڵات لە کوردستان عێراق، هیچ شتێک ئاڵوگۆڕ نەکراوە.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر