دۆلفین مینوی
لە فەڕەنسییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی
دواجار ئەو ژنە دەبێتە قارەمانی کۆبانێ. ئەو ژنە گەنجە بە جل‌وبەرگی سەربازی کە دەسرەیەکی گوڵداری لە سەری هاڵاندووە، لە تەنیشت پۆلێک لە هاوسەنگەرانی بەدی دەکرێ. کڵاشینکۆفێکی بە ملەوەیە و ئامادەیە ڕووەو جیهادیستەکانی داعش بیتەقێنێ، هەڵبەت ئەگەر وێنەی ژنە شەڕکەرێکی دیکە نەبێ. دەیان وێنەی نارین عەفرین، نازناوی جەنگی هاوفەرماندەی خەباتگێڕانی کورد، یەپەگە، کە ماوەی مانگێکە شارەکەیان دەپارێزن، لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بە خێرایی دەستاودەست دەگەڕێ. ئەوەی ڕاستی بێ، هیچکام لەم وێنانە پەیوەندییان بە مایسە عەبدۆوە [ناوی ڕاستەقینەی] نییە، ئیدریس ناسسان نوێنەرێکی سیاسیی کۆبانێ کە ناوبراو لە نزیکەوە دەناسێ، وا دەڵێ. لە شاری سوورووچ، هەڵکەوتوو لە حەوت کیلۆمەتری شارە شەهیدەکەی باکووری سووریا، ئیدریس بەم شێوەیە نارین وەسف دەکا: ژنێکی تا بڵێی ژیر، کورتەباڵا، تەمەن لە نێوان ٣٥ بۆ ٤٠ ساڵ، خڕوخۆڵ و ڕووخسارێک لە ڕەنگی سەدەف. سیمای ڕاستەقینەی - لە بەر هۆکاری ئەمنی - لە نێو نهێنییەکی گەورەدا حەشار دەدرێ.
خەباتی مایسە عەبدۆ لە کوردستان، شتێکی دەگمەن نییە. ئەو بە ڕەچەڵەک خەڵکی کانتۆنی عەفرینە، ئەو شوێنەی نازناوەکەی لێ وەرگرتووە و لە ڕیزی دەستە خوشکەکانی شۆڕشگێڕانی پەکەکە دایە کە ساڵانی نەوەدەکان دژ بە تورکیای جیران شەڕیان دەکرد. نارین یەکێک لە هاوڕێیانی مناڵێتی و کۆنە هاوسەنگەرێکی مایسە دەڵێ: "ئەو لە تەمەنێکی زۆر گەنجدا تەڤلی بزاڤی کورد بووە." هەروەها دەڵێ: "زۆر دەرس‌خوێن بوو، گەلێ فیداکار بوو." بە تێپەڕبوونی ساڵ، ڕێگەکەیان لێک دادەبڕێ: "من مێردم کرد. ئەو لەگەڵ "دۆز" ژیانی هاوسەری پێک هێنا." مایسە عەبدۆ، پاش پەروەردەیەک لە سەر بەکارهێنانی چەک، ساڵێک لەمەوبەر لە کۆبانێ جێگیر بوو تاکوو هاوشان لەگەڵ مەحموود بەرخۆدان، سەرکردایەتی یەپەگە بکا. ئەم سەرکەوتنە کت‌وپڕە بۆ ئیدریس ناسان سەیر نییە: "وتارێکی ئەوم لە سەر تەپۆڵکەی مشتەنوور بە بیر دێ کە بەرامبەر بە دەیان هەزار کەس پێشکەشی کرد. تا بڵێی کاریزمای هەبوو. خەڵکەکە پەیتا پەیتا چەپڵەیان بۆ لێ دەدا".
ناو و ناوبانگی هەر بە سنوورەکانی سووریا بەرتەسک نەماوەتەوە. لە عێراق، ئەو وڵاتەی دەوڵەتی ئیسلامی بەڕەکەی بۆ ئەوێش ڕاکێشاوە، "ژان دارک"ی کوردەکان وەک نموونەیەک لە بوێری، وێردی سەر زمانانە. "هیوادارم ژنان و پیاوانی 'ئەنبار' بۆ پاراستنی شارەکەیان چاو لە کچانی کۆبانێ بکەن"، کازم کوفی ئەلبەدریی عێراقی وێڕای ئاماژە بەو پارێزگایەی عێراق کە کەوتۆتە بەر پەلاماری جیهادیستەکان، ئاوا بۆچوونی خۆی لە سەر لاپەڕەکەی لە فەیسبووک دەربڕیوە. هەڵبەت، لە ناوچەیەک کە لە نێو پیاوەتیدا نوقم بووە، نارین عەفرین دەکرێ سەرمەشقیش نەبێ. "تاقمێک کە ژنێک بەڕێوەی ببا، قەت سەرکەوتوو نابێ"، ئەوە هاواری عەبوو وەسام، سوورییەکی تەمەن ٢٥ ساڵە لە سەر لاپەڕەکەی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتێر.
بەڵام لە ڕوانگەی زۆرینەی کوردەکانەوە، نەتەوەی بێ دەوڵەتی سەر ئەسپی نێوان سووریا، تورکیا، عێراق و ئێران، نارین عەفرین هێمای خەونی کوردستانێکی ئۆتۆنۆمە: بەڕێوەبەرایەتییەکی سەربەخۆ لە دەسەڵاتە ناوەندییەکان کە تێیدا ژنان سەربەخۆییەکی زۆرتریان هەبێ. "نارین سیمبۆلی ئازادییە"، ئەوە قسەی عارف ڕەمەزان، شەڕڤانێکی یەپەگەیە لە کۆبانێ کە بە تەلەفۆن تێکەڵ بە باسەکە بوو. ڕەمەزان دەڵێ: "ئێمە شانازی پێوە دەکەین، وەک چۆن شانازی بە هەموو ئەو ژنانەوە دەکەین کە لە تورکیا، عێراق و ئێرانەوە هاتوون و شان بە شانی ئێمە دەجەنگن. گەلی کورد هیچکات ئەوەندە یەکگرتوو نەبووە." بە بۆچوونی ناوبراو، ئەو شۆڕشگێڕە ژنانە ٤٠%ی هێزەکانی کورد کە بەرەنگاری دەوڵەتی ئیسلامی بوونەتەوە، پێک دێنن. ئاڤاشین کۆبانێی، تەمەن ٢٨ ساڵ، یەکێکە لەو ژنانە. بە مۆبایل پەیوەندی پێوە گیرا و لە بەرەکانی جەنگ دەگێڕێتەوە: "جار جارە، بەر لەوەی هێرشێک دەست پێ بکەین، گۆرانی دەچڕین. ئەمە مۆڕاڵی دەستەکەمان بەرز دەکاتەوە. پیاوەکان تێکڕا بۆمان دەستێننەوە. جیاوازییەک لە نێوانماندا بەدی ناکرێ. وەک خوشک و برا واین." ئەو کچە گەنجە کە سێ کەڕەت نارین عەفرینی بینیوە، وەک "چرایەکی گەش" ئەوی لە زەینیدا هەڵگرتووە: "گوێ لەوانی تر دەگرێ. بەردەوام دەڵێ: وەک ڕەگەزی لاواز سەیری خۆتان مەکەن، ئێوەش وەک پیاوان بەهێزن!"
لەگەڵ ئەوەشدا، جەنگ کەس هەڵناوێرێ. لە گۆڕستانی "شەهیدان"ی سوورووچ، خاکێکی چوارگۆشەی مامناوەندیی هەڵکەوتوو لە قەراخ جادەی گوند، حەوت لەو بیست کەسەی بێ‌گیان لە کۆبانێ گەڕێنراونەتەوە و بە خاک سپێردراون، ژنن. لە سەر زۆربەی هەرە زۆری گۆڕەکان نە دەستەگوڵ بەدی دەکرێ و نە ڕێکەوتی کۆچی دوایی. تەنیا چەند ژمارەیەک بە ڕەنگی سووری ئاڵ لە تەنیشت ناوەکانیان نووسراون. هی ئارین میرخان، یەکەم کەس کە دژی داعش خۆی کوشت، لە نێو ئەم گۆڕانەدا نابینرێ، بە گشتی هەر کۆچکردوویەک لە زیدی خۆی - یان شوێنێکی نزیک لەوێ - بەخاک دەسپێردرێ. ئارین میرخان، سەرەتای مانگی ئۆکتۆبر، لە نێو جیهادیستەکاندا کە خەریک بوون بیگرن، دوایین نارنجۆکی بە خۆیدا تەقاندەوە. لە سوورووچ، ڕێکخراویکی مەدەنیی نزیک لە پارتی یەکێتی دیموکراتیک (پەیەدە، سەرەکی ترین دەزگای سیاسیی کوردەکان لە سووریا) ناوی کەمپێکی پەنابەرانی بۆ ناو و بیرەوەری ئەو گۆڕیوە. نیشانەکانی حزبێک کە لە ژێر ڕواڵەتە لیبراڵەکانی، بە سانایی سیمبۆلەکان جێگیر دەکا بۆ ئەوەی جەماوەر کۆنتڕۆڵ بکا. "پەیەدە مەیلی ڕاستەقینەی دیموکراتییانەی هەیە. بەڵام لە ڕاستیدا، وەک حزبێکی ئۆتۆریتەر خۆی نیشان داوە، بە تایبەت بەرامبەر بەوانەی پابەندی نین"، ئەوە تێڕوانینی لێکۆڵەری ئوتریشی تۆماس سشمیدینگەری پسپۆڕی کوردستانە.
لە نووسینگەیەکی هەرێمی بەدەپە، باڵی سیاسی پەکەکە، فایزە عەبدی، ئەندامی شۆڕای شاری کۆبانێ ڕادەگەیەنێ: "لە ڕوانگەی ئێمەوە، ژن و پیاو یەکسانن. جیاوازییان نییە. ئێمە بەرپرسیارییەتیەکانمان لە بواری سەربازی، سیاسی و کۆمەڵایەتییەوە وەک یەکە. بە هەزاران کچی وەک نارین عەفرین و ئارین میرخان هەن." قسەکانی ئەم ئەندامەی پەیەدە، کە هەفتەی ڕابردوو لە شاری شەهیدی کۆبانێ‌وە هاتووە، زۆر ئامادەکراون.
بەڵام شەڕ هەڵەکان دادەپۆشێ. دیوی ڕەخنەکان هەڵدەگێڕێتەوە. "نارین عەفرین قارەمانێکە. ئیرەیی پێ دەبەم. زۆر نزیکی خاک و خوێنی شەهیدانە. کە ناوەکەی دەبیستم، هەست بە گوناح دەکەم کە لە بەرەی جەنگ و لە تەنیشت هاوڕێیانم نیم"، نارین، هاوڕێیەکی مناڵێتی ناوبراو، سەرباری دووربوونی لە حزب وای گوت.
