ماری-هێلێن میۆوتۆن
لە فەڕەنسییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی
ماوەی مانگێکە، کۆبانێ ئەو شارە کوردە سورییەی ڕێک لە سەر سنووری تورکیا هەڵکەوتووە، لە بەرامبەر دەوڵەتی ئیسلامی خۆڕاگری دەکا. مەترسی تا بڵێی گەورەیە. بۆ کوردەکان، مەسەلە پاراستنی خاک و گەلەکەیانە. بۆ هێرشبەران، بەشێکە لە خۆنواندن و پڕوپاگەندە. بۆ هاوپەیمانەکانیش، مەسەلەی قەتڵ‌وعام نەکردنی ئەو خەڵکەیە کە هێشتا ڕایان نەکردووە.
لە مەیدانەکە کێ شەڕ دەکا؟ لە سەر ئەو خاکە، تەنیا کوردەکان و کوردەکانن. ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا هێرشی دیاریکراوی ئاسمانی دەست پێکردووە، هێرشەکان دەتوانن لەنێوبردنی تانکەکان لە جەرگەی چۆلەوانیدا بکەنە ئامانج، بەڵام لە بەرامبەر دوژمنێک کە لە نێو دڵی شاردا خۆی سەقامگیر کردووە، کاریگەرییەکی ئەتۆیان نابێ. فەڕەنسییەکان جووڵەیان بە چەند "رافال"ێکی جەنگی کردووە، بەڵام تا ئێستا چەند پەلامارێکی دەگمەن نەبێ، دەست‌تێوەردانێکیان لێ نەبینراوە. تورکیا سنوورەکانی خۆی لە بەردەم یارمەتیی کوردەکان داخستووە، بەڵام ڕێگە بە چوونی جیهادیستەکان دەدا تێکەڵ بە ڕیزەکانی دەوڵەتی ئیسلامی بن. ڕێگە بە ئەمریکییەکان نادا بنکەی ئیجیرلیک بۆ چالاکییەکانیان بەکار بێنن. بێگومان ناشیهەوێ هێزە بەژاییەکانی بە هانای کوردەکانەوە بچن، هەرچەند ئەوانیش داوایان لێ نەکردووە. کوردەکان تەنیا پێویستیان بە چەک هەیە کە پێیان نادرێ.
رۆژی سێشەممە، لە واشینگتۆن بە بەشداری سەرۆککۆماری ئەمریکا، کۆبوونەوەیەک لە نێوان فەرماندە سەربازییەکانی بیست و دوو وڵاتی هاوپەیمان بەڕێوە چوو کە بەر لە هەموو شتێ کۆبوونەوەیەک بوو بۆ هاوئاهەنگ کردنی بۆچوونی نێوان لایەنگرانی تەنیا هێرشی ئاسمانی و ئالیگرانی دەستێوەردانێکی بەژایی. چی لێ شین بوویەوە؟ کێ قسەی چووە سەر؟ بێگومان هیچکەس، چونکە هەر کامە و جەخت لە سەر بەرژەوەندییە جیاوازەکانی خۆی دەکاتەوە. سەرەڕای پێداویستی بەپەلە، هیچ شتێکی کۆنکرێت ئەنجام نادرێ کە جارێکی دی نیشان بدا ویژدانی نێونەتەوەیی تا چەند دەتوانێ بجووڵێتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا، ئەو مەترسییەی بوونی دەوڵەتی ئیسلامی، هەڵسوکەوتەکانی و هۆڤێتی بەرامبەر بە خەڵكانی مەدەنی، تەڤلی بوونی گەنجانی وڵاتەکانمان و ئامادەبوونیان بۆ گەڕانەوە و پەرەدان بە تیرۆر دروستی کردووە، لەبری فرەوێژی دەبێ بە کردەوە هەنگاوی بۆ بنرێ.
لە لایەکی دیکەوە، پێکهاتەی هاوپەیمانان، یەکسەر بێ‌کاریگەربوونی نیشان دەدا. لە نێویدا، لە تەنیشت ژاندارمە ئەمریکییەکان، وڵاتانی ڕۆژئاوای هاوشانی وڵاتە عەڕەبییە سەرەکییەکان کە دۆستی شاراوەی دەوڵەتی ئیسلامین، بەدی دەکرێن. بۆ مەسەلەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکاش، کە گوێت لە قسەکانی جان کێری دەبێ کە دەڵێ دواجار "ئەوە عێراقییەکانن دەبێ عێراق وەرگرنەوە"، لە نیازچاکی دڕدۆنگ دەبی. پاش ئەنجامدانی ئەو هەموو شتە لەو وڵاتە، پاش دوو جار هێرشکردن، برسی هێشتنەوەی، وێرانکردنی بناغەکانی و هەڵوەشاندنەوەی سوپاکەی، ئەم ڕستەیە پڕە لە سووکایەتی.
بەڵام لە هەمووی خراپتر تورکیایە کە ڕاشکاوانە لەم ململانێیەدا خەریکی یارییەکی دوولایەنەیە. لە ڕوانگەی تورکیاوە، کۆتایی کوردەکانی سووریا ڕێگە بۆ چارەسەرکردنی کێشە سنوورییەکانی باشووری خۆش دەکا. لانیکەم لە بەر ئەم هۆکارە، کە پەرە بە ڕق و تووڕەیی بەشار ئەسەدیش دەدا، بە شێوەیەکی ئۆبژەکتیڤ پشتیوانی لە دەوڵەتی ئیسلامی دەکا. ئەردۆغان بەو بانگەشەیەی کە ئەوانەی خەریکی بشێوین "لۆرەنسە نوێیەکانی عەڕەبستانن کە لە پشت ئازادی ڕادەربڕین، شەڕی سەربەخۆیی یان جیهاد خۆیان حەشار داوە" ڕۆڵێکی جوان دەبینێ. شا ئەو ئەندامەی ناتۆ کە تەنانەت قسە لە سەر تێکەڵبوونی بە یەکێتی ئەوروپا دەکرا، دەسپێشخەرییەک کە بۆی هەیە تا ماوەیەکی درێژ ڕەت بکرێتەوە. هەڵدانەوەی دەمامک لە سەر ڕووخساری تورکی دۆست، بێگومان تاکە هەوڵی پۆزەتیڤی ئەو مۆتەکەیە دەبێ کە دەستەویەخەی ڕۆژهەڵاتی ناوین بووە.
سەرچاوە: ڕۆژنامەی "لۆ تۆن"ی سویس. ١٧ی ئۆکتۆبری ٢٠١٤.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر