نهدیم گوورسهل / ئوومانیتێ
له فهڕهنسییهوه: سەلاحەدین بایهزیدی
من بهڕاستی بهم دووههم ئۆپهڕاسیۆنه سهربازییهی توركیا له سووریا نیگهرانم. پیشتر، دوو ساڵ لهمهوبەر، تورکیا له ئیدلب كه ئێستاش هیزه سهربازییهكانی ئەو وڵاتەی لێیه، ئۆپهراسیۆنێكی بهڕێوه بردبوو. سهرۆككۆمار ئهردۆغان لهمێژە بهتهما بوو ئۆپهراسیۆنهكه دهست پێ بكاتهوه و دوورتر بچێ. ئامانجی، پێشگرتنه لە دروستبوونی دهوڵهتیكی كوردی له باكووری سووریا. لهبهر ئەوهشه خۆی له زهلكاوی سووریا هاویشتووه. ئهمریكییهكان به كشانهوهیان له ناوچهكه، چرای كهسكیان بۆ ههڵكرد. چرای كهسێک که ناتۆیش دانی پیدانا کاتیک لێبڕاوانه گوتی – وهک چۆن ترهمپ وای گوتبوو – که تورکیا "مافی ئهوهی ههیه ئاسایشی خۆی بپاریزی."
ئهوهی له ههموو شتێک زیاتر منی نیگهران کردووه، ئهو پلانهیه که ئهردۆغان له پهرلهمان ڕایگهیاند: پلانهکه بریتییه له پڕکردنەوەی جێگەی دانیشتووانیی خاکێک، بهم جۆره دهیهوێ ئهو دوو میلیۆن کورده ڕاو بنێ که لهوێ دهژین تاکوو ئهو سێ میلیۆن پهنابهره سوورییهی تێدا جێگیر بکا که له ساڵی ٢٠١١هوه له تورکیا دهژین. پێشوازیکردن لێیان باش بوو، بهڵام ئێستا که قهیرانی ئابووری یهخهی وڵاتی گرتووه، خهڵک خهریکه به پێچهوانهوه سهیریان دهکهن. ئهردۆغان ئهم ههله دهقۆزێتهوه تاکوو کهمێک ڕای ئهو خهڵکه بهدهست بێنێهوه که له دهستی دابوو.
ههر له چوارچێوهی ئهم ئامانجهدا پهره به ناسیۆنالیزم و ئیسلام دهدا، بانگهوازهکانی بۆ نیشاندانی قارهمانێتی چهندقات کردووه و پشت به گوتاری شههادهت دهبهستێ کە پێی وایە هەر کەسێک ئهگهر بێت و شهڕ بکا، دەچێتە بەهەشت. ئهمه زۆر مهترسیداره و بهداخهوه، لە نێو کۆمەڵگەدا وهڵام دهداتهوه. دژ بهمه دهنگێکی ئهوتۆ ههڵنهبڕاوه و ئهوانهی دهنگیش ههڵدهبڕن، ڕووبهڕووی مهترسیی گهوره دهبنهوه. تهنانهت جهههپهی ئۆپۆزۆسیۆنیش دهنگی بۆ دا. تهنیا دهنگی دژایهتی هی ههدهپه بوو که له ئێستاوه نوێنهرهکانی لهژێر چاودێری و مهترسیی گرتن دان.
ئێستا، ئهردۆغان ههڕهشه له ئهوروپییهکان دهکا بۆ ئهوهی کردهوهکانی مهحکووم نهکهن: ئهگهر ئێوه باسی داگیرکاری بکهن، پهنابهرهکان و خهڵکانی سهر به داعش دهڕژێنمه ناو ماڵهکانتانهوه! ئهوروپا بۆ ئهوهی پێشی پێ بگرێ، دهبێ ههڵوێستێکی زۆر توندی ههبێ. ههتا ئێره بهس فهڕهنسا ئهم کارهی کردووه. بڵێی بهردهوام بێ؟