۱۳۹۴/۰۸/۱۳

چوارێنەکانی خەییام


بیستوومە بەهەشتێ هەیە حۆری تێدا
رووباری شەرابی پاکی دەڕوا پێدا
من لێرە مەی و یارێ پەیاکەم چدەبێ؟
دەسکەوتەکە هەر یەکن، بە هەردووک رێدا

گۆیا لە جەهەندەمن ئەویندار و مەست
بەم واتەیە پێکەنیم و گوستی خۆم گەست
جێی چەند کەری کوڵکنە ئەگەر وابێ بەهەشت
یان چۆڵ و بیابان و کپە وەک لەپی دەست

بیرت دێ عەبای پێوە بوو جێ باری لمت؟
ئەو بیری لە دەریای پڕ و پووچا نوقمت
ریشت لە دواوە هاتە دەر، بوو بە کلک
نینۆکی دەس و پێت خڕ و پڕ بوونە سمت

ئەی شووشە بنازم بە دڵی خاوێنت
تاوم بدەرێ بە ئاوی خەم تاوێنت
دەستم بەر ئەدەم لە ئارەزووی دوور و درێژ
مەیگێڕ لەوەلا دەستی من و داوێنت

باش ڕێگە ئەچووم یا خۆ گلابم: ڕابرد
گەر دەورە پەرێز بووم و تەبا بم: ڕابرد
ترسم هەیە بۆم بێتە ژمار ڕۆژی ژمار
ئەو ڕۆژە کە بێ یار و شەرابم ڕابرد

ڕابوێرە بە سەربەرزی، بە نان و ئاوێک
سەر دامەنەوێنە بۆ هەموو ناپیاوێک
لەم ژینە کە هەر دەمێکە دێت و دەڕوا
مەردایەتی مەفرۆشە لە پێناو تاوێک

مەیگێڕ وەرە مەی ئاڵ بدە با بینۆشم
شەش‌دانگی بەهەشت بە شووشەیەک دەفرۆشم
فەرمووتە: لە پاش مەرگ، بەرەو کوێ دەمبەن؟
سەرخۆش کە دەڕۆم کێوە بچم دڵخۆشم

دەمبینی کە خەمبار و کز و داماوم
وا بیر مەکەوە لە مەرگ و کەس ترساوم
مردن کە لە رێمە، هەر دەبێ، ناترسم
ژاکاوی ئەوەم بە ئارەزوو نەژیاوم

زۆر کۆلکە مەلا و شێخ هەیە ڕێ دەگرن لێم
 لایان هەڵەیە لە ژینی خۆشم بدوێم
 خزمینە! نەزانین چبەڵایێکی زلە
 هاتوومە جیهان، دەبێ نەزانم من کێم!

مەیگێڕ وەرە بەرماڵ و جبەی دەفرۆشم
 ڕیشم لە گرێو دەنێم و شەی دەفرۆشم
 تەزبێحی دەسم کە داوی فێڵبازانە
 هەرکەس دەیەوێ، بە چۆڕێ مەی دەفرۆشم

شادی لە مەڕایە، پنجی خەم خۆمانین
 هۆی زۆر و کەمی ڕەوا و ستەم خۆمانین
 راستی و بەزەیی و بەرز و نزم بوون، ئێمەین
 قاشوولە شکاو و جامی‌جەم خۆمانین

مانگی ڕەمەزان نزیکە، پێمان ئێژن
مەی هەرچی هەیە بڕێژن و مەیچێژن
من هێندە ئەخۆمەوە لە کلکەی شابان
 مەست و کەلەلا بۆی دەکەوم تا جێژن

شێخێ بە ژنێ خراپی گوت: بێ‌شەرمێ
 بۆ هەرچی دەست بۆ بەرێ ساز و نەرمی
 پێی گوت: بەڵێ، من وەکوو دیارم هەر وام
 تۆش داخۆ وەکوو نیشان دەدەی، دڵگەرمی؟

وەبزانە جیهان بە ئارەزووی تۆ دەگەڕێ
 ئەم چەرخ و خولەی هەمووی بە فووی تۆ دەگەڕێ
 وەبزانە کە سەد ساڵی ژیای، پاشان چی؟
مەرگێکە لەسەر ڕێگە، لە دووی تۆ دەگەڕێ

چووکێک لە کەلاوەیەک لەبەر لابایێ
 دەیکۆڵی بە دندووکی سەری پاشایێ
 پێم وا بوو دەڵێ: بمگرە گەر دەتوانی
 بەو کەللـەیە سوێند ئەخۆم لە دەستت نایێ

دیم گۆزەکەرێک قوڕی دەشێلا دوێنێ
 دەنگێکم ئەبیست، باوکە کوڕی ئەدوێنێ:
ڕۆڵەم، بەزەییت بە بابی خۆت دانایە؟
 مەمشێلە بە قەو، بە هێمنی پێم لێ نێ!

دڵبەر کە بمانداتێ مەیێک و ماچێ
 بەرماڵ و ڕدێن بە توونی ئاگر دا چێ
 دڵتەڕ لە جەهەندەما بێ، سا دەرکی بەهەشت
 گیراوە بە قوڕ، تازە کەسی تێ ناچێ

گۆیا لە بەهەشت مشەی فشە و خۆراکە
 هۆری و کوڕ و هەنگوین و شەرابی پاکە
 بۆم تێکە بە یادی کۆنەقەرزان مەیگێڕ
 ئەم دەنگی دەهۆڵە تا لە دوور بێ چاکە

شووشەی مەیەکەت بۆ چی ڕژاندم خوایە؟
وەک شووشە، نەشەو دڵت شکاندم خوایە؟
مەیخۆرە منم، کەچی یەکێ تر دەگرێ!
بمبوورە لە پەردە دا گەیاندم خوایە

دنیا بە دەسی دەستە کەر و گایێکە
 هەر جاشەکەرە: وەزیر و پاشایێکە
 دیندار بە کەسێ دەڵێن نەزان و گێژە
 هەرکەس کە دەڵێن کافرە زانایێکە

مەیگێڕ بە سەرت پردی سیڕاتیش کەڵەکە
 سەیرانی بەهەشت سەیری دوو چاوی بەڵەکە
 زۆرم لە خودا ویست و کەمیشی نەگەیی
 هەر تۆبەیە دەمداتێ ئەویش نەم‌گەرەکە

لەم خانە دوو دەرگانە کە پێت تێ‌ناوە
 هاتووی بە پەلە و دەچیتە دەرێ لەولاوە
 ژینت بە خەفەت‌باریە، مەرگیش سەربار
 پێت وایە نەدۆڕاوی؟ خەیاڵت خاوە

پیرم و ئەوەتەی لە بیرمە، ژینم تاڵە
 هەر خۆزگە بە پارە و، گلەیی لەم ساڵە
 لە منت کەوێ مردن دەیەوێم، های مەیگێڕ
دوا کۆچە دەفریام خە دوامین پیاڵە!

  • خەییام بە کوردی
  • وەرگێڕاوی هەژار
  • سروش، تاران ١٣٦٩

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر