 |
| حوسێن و موحەممەد تەمەن ٢٤ و ٢٦ ساڵ، بۆ پیاسە هاتوونەتە "بەهەشتی ونبوو" کە لە نزیک شیراز هەڵکەوتووە. |
سێرژ میشێل
لە فەرەنسییەوە: سەلاحەدین بایەزیدی
هێمۆسێکسوالێتی لە ئێران یەکێکە لەو مژارانەی لەمەڕ چۆنیەتی ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵیدا تا ڕادەیەک لە نێوان ڕژێم و خەڵک هاودەنگی هەیە. سەرەتا لە ڕوانگەی قانوونەوە، تاوانێکی گەورەیە کە ماددەی ٢٧ی سزای یاساکانی ساڵی ١٩٩١ی بۆ تەرخان کراوە. سەد قامچی لەو ژنانە دەدرێ کە لێزبیەنن و ئەگەر ئەو پەیوەندییە سێ جار دووبارە بێتەوە، سزای مەرگیان بەسەردا دەسەپێ. سزای پیاوانی هێمۆسێکسوال مەرگە، قازی لێرەدا هیچ شتێکی لەدەست نایە جگە لەوەی لەسەر چۆنیەتی سزای مردنەکە بڕیار بدا کە زیاتر سزای لە سێدارەدانە. ساڵانە لانیکەم دە کەس بەم شێوەیە لە سێدارە دەدرێن. لەوانەشە تاوانی هێمۆسێکسوالی بخرێتە پاڵ لیستی تاوانەکانی جیابیرێکی سیاسیی، بۆ ئەوەی کاربەدەستان لە جێبەجێکردنی حوکمی دڵخوازیان لە لایەن دادگاوە دڵنیا بن. بۆ نموونە نووسەر عەلی ئەکبەر سەعیدی سیرجانی (١٩٩٤ - ١٩٣١) ئەو شتەی بەسەر هات، هەڵبەت ناوبراو بە تەنافی دارەوە نەمرد، بەڵکوو لە ژێر ئەشکەنجەی جەللادەکەی لە گرتووخانە گیانی لەدەست دا.
هێمۆسێکسوالێتی لە ڕوانگەی سیاسییەوە، وەک جۆرێک لادان لە قەڵەم دەدرێ کە هاوردەی ڕۆژئاوایە. چەندین مێژوونووس باس لەوە دەکەن کە ساڵانی ١٩٧٨ و ١٩٧٩ ڕقی شۆڕشگێڕانەی خەڵک بەو بیرۆکەیە زیاتر بلێسەی سەندووە کە لە دەرباری شادا هێمۆسێکسوالێتی بە شێوەیەکی ئازادانە برەوی هەیە؛ ئەو دەنگۆیە کاتێک پەرەی سەند کە زەماوەندی نێوان دوو وەزیری کابینەی داد بە مەبەستی جەفەنگ بەڕێوە چوو و خەڵک ڕووداوەکەیان بە جدی وەرگرت. چونکە هێمۆسێکسوالێتی لە نێو کۆمەڵگەدا تابویەکی تووک لێکراوە. تەنانەت زۆر جار هەڵکەوتووە بنەماڵەکان مناڵە هاوڕەگەزبازەکانی خۆیان بە کاربەدەستان ناساندوە، چونکە لە ڕوانگەی ئەوانەوە مناڵەکەیان لە سێدارە بدرێ باشترە تا ئەوەی ئابڕوویان بچێ. ئەوە لە کاتێکدایە کە نوکتەگەلێکی زۆر سەبارەت بە مەیلی دانیشتوانی قەزوێن - شارێک لە ١٢٠ کیلۆمەتری ڕۆژئاوای تاران - بە نێربازی وێردی سەر زمانانە.
رۆژی ٢٤ی سێبتامبری ٢٠٠٧، سەرۆککۆماری ئێران مەحموود ئەحمەدی نەژاد لە لایەن زانکۆی کۆلۆمبیا لە نیۆیۆرک بۆ "دیالۆگ" لەگەڵ خوێندکاران بانگهێشت کرا. لە وەڵامی پرسیاری "حکومەتی ئێوە سزای زۆر قورس و تەنانەت سزای مەرگ بەسەر ئەو هاوڵاتییە ئێرانیانەدا دەسەپێنێ کە هاوڕەگەزبازن، بۆچی؟"، ئەحمەدی نەژاد گوتی: "ئێمە لە وڵاتەکەمان وەک ئێوە هێمۆسێکسوالمان نییە. نازانم کێ باسی ئەمەی بۆ کردووی." لێدوانەکەی بووە مایەی سەرسوڕمانی جیهان، بەڵام ژمارەیەکی زۆر لە هاووڵاتیانی هەناسەیەکی ڕاحەتیان هەڵکێشا.
لێ کۆدەنگیی نێوان خەڵک و ڕایەدارانی ئێران سەبارەت بە دژایەتی کردنی هێمۆسێکسوالێتی پشت ئەستوورە بە درۆیەکی گەورەی مێژوویی. چونکە ئەوە هێمۆسێکسوالێتی نییە کە هاوردەی ڕۆژئاوایە، بەڵکوو بیرۆکەی مەرگەکەی هی ڕۆژئاوایە.
بەرپرسانی ئیرشادی ئیسلامی، کە لە ڕاستیدا هەمان وەزارەتی فەرهەنگە، هەروەها ژمارەیەکی زۆر پرۆفیسۆری ئەدەبیات، هەموو جۆرە بەڵگەیەکیان خستۆتە ڕوو بۆ ئەوەی نکۆڵی لە بوونی ئاماژەی ئێرۆتیکی نێوان پیاوان لە شیعری سۆفیانە و کلاسیکی ئێرانیدا بکەن. بە بۆچوونی ژانێت ئافاریی پسپۆڕ، ئەم پینە و پەڕۆیە، بە لێکۆڵینەوە مێژووییەکان هەڵدەوەشێتەوە. ئەو خانمە، هەروەها لە دوایین بەرهەمەکەیدا بە نێوی "سیاسەتی سێکس لە ئێرانی مۆدێڕندا" ئاماژەی بەوەش کردووە کە پەیوەندیی سێکسی لە نێوان مامۆستایەک و قوتابییەکەیدا دیاردەیەکی باو بووە و لە پڕۆتۆکۆلە هیرارشییەکان و لە ڕیزی خزمەتەکانی قوتابی بە مامۆستا، وەک دیارییەک سەیری کراوە کە قوتابی دەبوایە پێشکەش بە مامۆستاکەی بکا. ئەوەش دیارییەک بووە بەرامبەر بە وانە ئەدەبی، ئایینی، زانستییەکان و هەندێکجار وانە سەربازییەکانی مامۆستا. ئەو نووسەرە هەروەها ڕادەگەیەنێ ناوەندیی سۆزانیگەری پیاوانە تا نیوەی سەدەی هەڤدە لەسەرانسەری ئەو وڵاتە هەبووە کە باجیشیان داوە. ئاماژە بەوەش دەکا سیغە (زەماوەندی کاتی) لە نێوان پیاوان و ژنانی هاوڕەگەزباز لە ئارادا بووە.
لەسەرجەم ژانرە ئەدەبییەکاندا، دەستەواژەیەک بە نێوی "ئاوێنەی شازادە" دەبینرێ کە بریتیی بووە لە ڕاوێژ و پەندی کوڕ بۆ باوک یان وەزیر بۆ سوڵتان. لە کتێبی قابوس نامە (١٠٨٣) باوکێک بە کوڕەکەی دەڵێ: "لە نێوان ژنان و کوڕانی گەنجدا، تۆ نابێ حەزەکانت لە نێوان ئەم یان ئەودا سنووردار بکەی. دەبێ چێژی خۆت لە هەردووکیاندا بدۆزییەوە بێ ئەوەی خۆت پابەندی لایەنێک بکەی. هاوینان هەوساری هەوەس بەرەو کوڕانی گەنج بەڕەڵا بکە و زستانان بۆ ژنان."
لەسەردەمی دەسەڵاتداریی ناسرەدین شادا کە لە ساڵی ١٨٤٨ەوە تا ساڵی ١٨٩٦ بەردەوام بوو، بوونی کوڕانی گەنجیش وەک بەشێک لە حەرەمسەرا، دیاردەیەکی باو بوو. شا خۆی گەنجێکی بە ناوی مەلیجەک خۆش دەویست کە بە غروورەوە لە بیرەوەرییەکانیدا باسی دەکا، بەو پێیە ئەو حەز و مەیلەی شا بۆ ماچکردنی ئەو هەیبووە، بۆتە مایەی ئیرەیی ژنە سیغە کراوەکانی.
سەرەتای سەدەی بیستەم لەگەڵ دەسپێکردنی سەردەمی مەشرووتە هەندێک گۆڕان دروست دەبێ. مەشڕووتە بیری دیموکراسیی پەرلەمانی لە ڕۆژئاوا وەرگرتبوو، بەڵام لە هەمانکاتدا، بۆچوونی دژە هێمۆسێکسوالی کارل مارکسی پەژراندبوو. بەمجۆرە دیاردەی هێمۆسێکسوالێتی وەک هێمایەکی پاشڤەڕۆی ڕۆژهەڵاتییانە لە قەڵەم درا. ڕەزا پەهلەوی، دوابەدوای ڕووخاندنی زنجیرە پاشایەتی قاجار لە ساڵی ١٩٢٥ و دانیشتن لەسەر تەختی دەسەڵات، یەکسەر هێمۆسێکسوالێتی بە ناقانوونی ڕاگەیاند و لە ڕۆژنامەکان و وانەکانی قوتابخانەدا، ژمارەیەکی زۆر شیعری کلاسیکی سانسۆر کرد کە ئاماژەی هێمۆسێکسوالییان تێدا بوو.
ئیتر یەک هاوسەریی ناهاوڕەگەزبازانە کە لە ڕۆژئاوا وەرگیرابوو، بوو بە نیشانەی نیشتیمان پەروەری و مۆدێرنیتە. ڕژێمی نوێ هەروەها دەیویست لە بواری تەکنیکی و زانستیشەوە نموونەی ڕۆژئاوا کۆپی بکا. یەکێک لەو سیما ناسراوە ناسیۆنالیستەی لە نێوان ساڵانی ١٩٣٠ تا ١٩٤٠ دژایەتی هێمۆسێکسوالێتی دەکرد، ئەحمەد کەسرەوی دامەزرێنەری بزووتنەوەی "پاک دینی"یە. ناوبراو شەوانی چلەی هەموو ساڵێ ڕێوڕەسمی کتێب سووتاندنی بەڕێوە دەبرد و کتێبە ''پیس''ەکانی دەسووتاند. کەسرەوی تا ڕادەیەک چووە پێش کە شیعری سۆفیانەی فارسی بە پلانی بریتانیا بۆ دابڕانی ئیران لە شۆڕشی مەشڕووتە و دنەدانی کردەوەگەلی دژە ئەخلاقی لە قەڵەم دا.
ئەمڕۆکە ڕۆژئاوا سەبارەت بە پرسی کەمینەی سێکسوال پێشکەوتنی دەستەبەر کردوە لە کاتێکدا ئێران خۆی بە دەمارگرژییەکی ناکۆک بە ناسنامەکەی بەستۆتەوە. لە ڕابردووی پڕ لە هاوسەنگی، جگە لە نوکتە هیچ شتێکی تر نەماوەتەوە. بە گوێرەی یەکێک لەو نوکتانە، نەیارێکی ڕژێم دەخرێتە ژوورێکی گرتووخانەی قەزوێنەوە.
هاوبەندییەکانی لێی دەپرسن: "لە پاڵ کێدا گیراوی؟ لە پاڵ مامت؟"
- نا...
- ئەی لە پاڵ براکەت؟ لە پاڵ براکەتدا گیراوی؟
- نا....
- ناکا لە پاڵ کوڕەکەتدا گیرابی؟
- نا، نا، ئێوە هەڵەن، کێشەکە سیاسییە...
- ئەها، کەوابێ لە پاڵ ڕژیمدا گیراوی!"
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر